به گزارش روابط عمومی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، وبینار تخصصی «مدیریت سیلاب شهری: از پیشگیری تا سازگاری» با حضور نمایندگان نهادهای بین‌المللی از جمله مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری تحت پوشش یونسکو (RCUWM)، سازمان هواشناسی جهانی (WMO)، برنامه مشارکتی مدیریت سیلاب (APFM) و کارشناسان داخلی و خارجی، به‌صورت حضوری و آنلاین در سالن همایش مدافعان سلامت سازمان برگزار شد.

همکاری‌های بین‌المللی برای مدیریت پایدار سیلاب شهری

این رویداد با سخنرانی علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران آغاز شد. وی ضمن تأکید بر اهمیت برگزاری این وبینار، آن را سرآغاز همکاری‌های گسترده‌تر برای تبادل تجربیات در زمینه مدیریت یکپارچه سیلاب دانست.

نصیری با اشاره به ضرورت عبور از رویکردهای منفعلانه، تأکید کرد: نباید منتظر وقوع سیلاب ماند و سپس به صورت مقطعی و بدون هماهنگی پاسخ داد. این امر منجر به تخریب محیط زیست، اخلال در کارکردهای شهری، اتلاف منابع و حتی تلفات انسانی می‌شود.

مدیریت علمی، اجتماعی و طبیعت‌محور سیلاب

نصیری با اشاره به ضرورت اقدامات پیشگیرانه پیش از وقوع سیل، تصریح کرد: اقدامات باید فراتر از مداخلات کالبدی باشد و ایمنی اجتماعی، ارتقای فرهنگ عمومی، آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها و استفاده از ظرفیت رسانه‌ها را نیز شامل شود.

وی بر لزوم پرهیز از مداخلات نامناسب در طبیعت همچون بتنی کردن بستر روددره‌ها تأکید کرد و گفت: باید اجازه داد طبیعت به چرخه طبیعی خود بازگردد تا بتوان با آن سازگارانه‌تر رفتار کرد.

چالش‌ها و تجارب تهران در مواجهه با سیلاب

در نخستین پنل تخصصی با عنوان «چالش‌های اجرای مدیریت سیلاب شهری»، علی نصیری با مروری بر سیلاب‌های شاخص تهران در یک قرن اخیر از جمله سیل یوسف‌آباد (۱۳۱۶)، امامزاده داوود (۱۳۳۳ و ۱۴۰۱)، تجریش (۱۳۶۶)، سیل مترو در سال ۱۳۹۱، رودخانه کن و سولقان در ۱۳۹۴ و آبگرفتگی گسترده سال ۱۳۹۸، بر لزوم بهره‌گیری از تجربه‌های پیشین برای مدیریت بهتر تأکید کرد.

وی با اشاره به ویژگی‌های توپوگرافیک تهران و وجود روددره‌های متعددی چون کن، درکه، دربند، گلاب‌دره و فرحزاد، از مشکلات شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی، از جمله گرفتگی ناشی از زباله و رسوبات، بهره‌وری پایین، نبود بانک اطلاعاتی جامع و پراکندگی اطلاعات یاد کرد و گفت: «تهیه بانک جامع اطلاعاتی و مدل‌سازی وضع موجود شهر، گام نخست در شناسایی و رفع معضلات است.

فرهنگ‌سازی، آموزش و استفاده از فناوری‌های نوین

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران فرهنگ‌سازی و آموزش شهروندی را از ارکان حیاتی مدیریت ریسک سیلاب دانست و افزود: حفظ زیرساخت‌های مدیریت رواناب شهری بدون مشارکت و آگاهی مردم ممکن نیست.

وی همچنین چالش‌هایی همچون تغییر اقلیم، وجود گلوگاه‌های سیلابی، نیاز به اولویت‌بندی اقدامات، فعال‌سازی کامل سامانه‌های هشدار، کاهش خطاهای انسانی و مهندسی، و مدیریت ریسک‌های باقی‌مانده را از مهم‌ترین موانع موجود برشمرد.

نصیری تصریح کرد: اگرچه امروز سامانه‌های هشدار سیل فعال هستند، اما هشدارها به درستی به افراد در معرض خطر نمی‌رسد. همه دستگاه‌ها باید در تولید، انتشار و اطلاع‌رسانی موثر و به‌موقع پیام‌های هشدار مطابق اسناد بالادستی همکاری کنند.

ارائه تجارب بین‌المللی در مدیریت سیلاب

در ادامه پنل اول، موضوعاتی از جمله «رویکردهای نوین در مدیریت سیلاب شهری» توسط  رامش تریپاتی از سازمان جهانی هواشناسی (WMO)، «سیستم پیش‌بینی سیلاب در شهرهای آفریقایی» توسط دورین لوت مشاور ارشد مدیریت سیلاب از هلند و «درس‌آموخته‌ها و چالش‌های مدیریت ریسک سیلاب شهری» توسط  اسماعیل سلیمی، معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان ارائه شد.

سلیمی با اشاره به مطالعات پهنه‌بندی خطر سیل در تهران، افزود: تا پایان سال جاری، تهران به سامانه پیش‌بینی و هشدار سیل مجهز خواهد شد.

تجربه‌های جامعه‌محور و تبادل دانش جهانی

پنل دوم با عنوان «راهکارهای ارتقای مدیریت ریسک سیلاب» با سخنرانی پائولو رجیانی از دانشگاه زیگن آلمان درباره «هوش مصنوعی و پیش‌بینی سیلاب: درس‌هایی از سیل آلمان ۲۰۲۱»، گابریل کوئینتی پژوهشگر ارشد APFM درباره «تجربه موفق جامعه‌محور در ایتالیا و کاستاریکا» و نیکولا برنی مدیر آژانس حفاظت مدنی ایتالیا درباره «سیستم هشدار سریع سیل در بولونیا» برگزار شد.

هدف از این نشست، معرفی فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، تبادل تجارب ملی و بین‌المللی و بررسی راهکارهای مشارکت‌محور برای کاهش اثرات مخرب سیل بود.